Klik hier voor meer teksten van Bert Danckaert
Tekens van een afbrokkelende grootmacht
Na de internationaal opgemerkte publicaties ‘Sun City’, ‘Alzheimer’ en ‘Coney Island’ is de Duitse fotograaf Peter Granser (Hannover, 1971) al aan zijn vierde fotoboek toe. ‘Signs’ is wellicht zijn meest complexe en meest politieke fotoserie. Schijnbaar observerend levert Granser een scherpe kritiek op de hedendaagse habitat van de actuele cowboy in de staat Texas waar George Bush opgroeide en John F. Kennedy werd vermoord.
Nu we weten dat Barack Obama Amerika’s volgende president zal worden, kunnen we min of meer gerust afscheid nemen van zijn illustere voorganger George Bush die eigenlijk nooit president had mogen zijn: zoals u zich ongetwijfeld herinnert, kwam hij 8 jaar terug op bijzonder dubieuze wijze aan de macht en sleurde hij de hele wereld mee in de paranoïde beeldvorming van de ‘as van het kwade’ met als orgelpunt van zijn megalomane machtsvertoon de vernietiging en destabilisering van Irak met ontelbare gesneuvelden en gewonden als gevolg.
Op het keerpunt van een zich hertekenende wereldorde trok de Duitse fotograaf Peter Granser naar het Amerikaanse zuiden om er sporen van het diepgewortelde conservatisme bloot te leggen. In verschillende reizen legde Granser zowat 20.000 km af dwars door de staat Texas, bekend om zijn olievelden, ranches en godsvruchtige bewoners.
‘Signs’ bloklettert de vuilwitte cover. Het eerste beeld in het boek illustreert het idee achter de titel: in een weinig betekenisvol landschap staat een bord met een pijl en het woord ‘Signs’. Waarnaar de pijl wijst weten we niet maar Granser maakt ons wel duidelijk dat wat volgt in het boek ‘tekens’ zijn, verwijzingen naar een – buiten het beeld liggende – realiteit en geschiedenis. Ook letterlijk staat dit boek vol met tekens in de vorm van commerciële boodschappen, politieke en religieuze plakkaten en Amerikaanse vlaggen. Gransers stijl is licht afstandelijk, beschouwend en kleurrijk. Daardoor lijkt het werk objectief en documentair, terwijl de fotograaf net een zeer persoonlijk (politiek) standpunt inneemt.
Waar Granser in ‘Sun City’ en ‘Coney Island’ vooral een ironische toon hanteerde, wordt het in ‘Signs’ veeleer cynisch en bitter, hoewel heel wat beelden bijzonder (pijnlik) grappig zijn. Zo zien we een klaslokaal in een militaire instelling, twee klokken geven de tijd in Texas en Irak aan. Daaronder een maagdelijk wit schoolbord met in de rechter onderhoek een kindertekeningetje van een lachend meisje. Alsof de officier die hier les in oorlogsstrategie moest geven het ook even niet meer wist. De oorlog is sluimerend aanwezig doorheen het hele boek. ‘Job well done’ werd met plastic bekertjes in een omheining gevormd terwijl we op de achtergrond met oorlogsmaterieel volgestouwde containers zien. In een akelig lege sportzaal hangt in enorme letters ‘Welcome Home’. Slechts twee vrouwen wachten er met hun baby’s op hun al dan niet terugkerende oorlogshelden.
Op een andere foto zien we een billboard met de tekst: ‘Big bang theory, you’ve got to be kidding God’. Nog een ander beeld werd gemaakt in de aanloop naar de presidentsverkiezingen: een oranje bord staat midden in een braakliggend terrein en zegt ‘Never Hillary’. De knutselaars van deze boodschap kregen gelijk, maar of ze gelukkiger zijn met de komst van Obama is wel zeer de vraag.
Met ‘Signs’ voegt Peter Granser een mijlpaal toe aan zijn al indrukwekkende palmares. Dit boek neemt een cultuur in verval onder de loep, een afbrokkelende grootmacht op een scharnierpunt in de wereldgeschiedenis.
Bert DANCKAERT
‘Signs’ van Peter Granser werd uitgegeven door Hatje Cantz en kost euro 39,80. ISBN 978-3-7757-2157-8.
Uit ‘Signs’ van Peter Granser
