Oude wijn in nieuwe zakken
Vorige zomer werd op het fotofestival van Arles ‘From Here On’ gepresenteerd: een spraakmakende tentoonstelling met als uitgangspunt dat fotografie sinds het internettijdperk helemaal anders is geworden. We knippen, plakken, remixen en surfen langs de eindeloze mogelijkheden van het web en de digitale speeltuin. FoMu presenteert deze zomer in het kader van de ‘Summer of Photography’ een remake van ‘From Here On’.
‘From Here On’ is een statement over de actuele positie van het medium fotografie door Clément Cheroux, Joan Fontcuberta, Erik Kessels, Martin Parr en Joachim Schmid. In een manifest verklaren ze dat het internet een eindeloze bron aan inspiratie is met haar oppervlakkige, verstorende, banale, intieme… beelden. Alles wat we vandaag nodig hebben is een computer, een mobiele telefoon, een scanner en natuurlijk ogen en hersens. Het is niet langer nodig om met een camera de wereld in te trekken, dat is immers voorbijgestreefd nu er die veel spannendere wereld is van Flickr, Youtube of Google Street View. Het computerscherm is vandaag het venster op de wereld waarin we leven als avatars van gretige voyeurs en/of exhibitionisten.
Size matters
De expo is een opeenstapeling van geslaagde en minder geslaagde verzamelingen, interpretaties en interventies gebaseerd op de internetcultuur. ‘From Here On’ is veeleer de beschrijving van een fenomeen dan een artistiek statement. Frank Schallmaier toont een metershoge collectie stijve penissen, geplukt van gay websites. Flesjes bier, spuitbussen deo of een chocoladereep werden bij wijze van schaalreferentie mee gefotografeerd. ‘Size matters’ in deze ‘lullige’ typologie waarvan je als toeschouwer niet weet of dit nu grappig, dan wel intriest is.
James Howard baseerde zich op zijn spambox om met het beeldend en tekstueel materiaal dat hij hierin vond grote pseudo-reclameposters te creëren in de traditie van de pop-art. Josh Poehlein knutselde dan weer composities in elkaar uit zwaar gecomprimeerde Youtube screenshots. Belangrijke historische gebeurtenissen werden door mekaar gemixt tot ‘ge-jpegde’ eenheidsworst. Toch verbleekt dit werk naast de monumentale jpg-werken die Thomas Ruff zo’n tien jaar geleden begon te maken.
Kuddegeest
Thomas Mailaender infiltreerde in de platte commercie van het web. Zo kan je voor 25 dollar figureren in de vulkaanfoto’s van de Hawaïaanse fotograaf Steve Young: “Choose a background, strike a pose, send us the picture. We will send you back your own Volcano Fantasy Photo.” We zien Mailaender in een gondel of pizza’s bakken op Youngs gloeiende lava.
Te veel werken op deze expo hebben in hun lichtvoetige spel een cynische zwaarte, alsof de wereld ten onder is gegaan aan porno, reclame en surveillance. Kurt Caviezel verzamelde webcambeelden met insecten of vogelstaarten in beeld. Jon Rafman ging dan weer op zoek naar prostituees op Google Street View. Werken die langer blijven hangen zijn de foto’s van Corinne Vionnet die honderden bijna identieke foto’s verzamelde die verschillende toeristen van hetzelfde monument maakten. We zien de Verboden Stad of de Eiffeltoren. Door de enorme hoeveelheid beelden transparant te maken en op mekaar te leggen ontstaat een esthetische interpretatie van de kuddegeest van de modale vakantieganger. Pavel Maria Smejkal baseerde zich voor zijn werk op iconen uit de wereldgeschiedenis maar elimineerde het onderwerp digitaal uit de foto’s. Geen tanks en opstandeling meer in de straten aan Tiananmen in 1989. Geen vallende soldaat meer uit de Spaanse burgeroorlog, alleen nog het grijze landschap van Capa’s foto.
Er zijn werken gebaseerd op karaoke, Google Earth of op nieuwssites. De expo is grappig, dynamisch, meestal schreeuwlelijk en soms verleidelijk mooi, maar tegelijk erg eenzijdig. We kennen allemaal het internet met zijn bizarre aberraties. Gelukkig is dat niet het enige wat ons rest.
Bert DANCKAERT
‘From Here On’ tot 30 september in FoMu, Waalsekaai 47, Antwerpen. Open di-zo van 10-18u. www.fotomuseum.be
‘Beijing’, 2007 van Corinne Vionnet uit de serie Photo Opportunities
