Geloof en wantrouwen
Op 15 maart opende de 9e internationale biënnale voor fotografie en beeldende kunst te Luik. Onder de titel ‘Pixels of Paradise’ wordt een honderdtal foto-gerelateerde kunstenaars samengebracht op verschillende locaties doorheen de stad. Naast een internationale selectie zijn onder de deelnemende fotografen veel Belgen terug te vinden, gastland van deze editie is Tsjechië.
De expo heeft als ondertitel ‘Beeld en Geloof’ en stelt het gezegde ‘zien is geloven’ in vraag door een gevarieerde mix van realistische en illusoire beelden te tonen waarbij waarheid en leugen vaak inwisselbare begrippen lijken. De samenstellers gaan er van uit dat ieder beeld een ambigue bron van beloftes is. De biënnale wil de geloofwaardigheid van het (gemanipuleerde) beeld onder de loep nemen.
Het parcours vertrekt in de Cité Miroir, een nieuwe cultuurplek gebouwd op de restanten van het oude openbare zwembad. Onder het hoofdstuk ‘Idolen’ is hier werk te zien dat draait rond macht in verschillende verschijningsvormen. Christopher Morris (VS) toont er de serie ‘Obama’s Burden/Sea of Grey’. In onderdrukte kleurtinten zien we Obama op Veterans Day een zee van mannen in grijs uniform toespreken. Wat verder hangen de kleurrijke foto’s van Philippe Chancel (F) gemaakt tijdens parades in Noord-Korea. Opnieuw is het uniform en het individu als onbenullige schakel in een groter geheel het thema. De uit drie projecties bestaande videomontage ‘The Man Who Fell to Earth’ is een vinnige collage van Robert Boyd (VS) over de val van regimes en machthebbers zoals Nicolae Ceausesku of Saddam Hoessein. Naast politieke macht komt ook de macht van economie en reclame aan bod: zo maakte de Slovaak Branislav Kropilak een serie van grote verlichte reclamebillboards. Door het bevreemdende standpunt, van onder uit, lijken de reclamepanelen veeleer op religieuze of fascistische symbolen. Het meest indrukwekkend is de monumentale diptiek van Eric Baudelaire (F) waar we getuige zijn van een hallucinante scène ergens in een dorp in het Midden-Oosten. Lijken van burgers liggen op de grond terwijl veiligheidssoldaten met getrokken wapens de plaats zenuwachtig inspecteren. Een cameraploeg filmt het gebeuren en op de eerste verdieping van één van de huizen maakt een bewoner een foto met zijn GSM. De theatraliteit van dit in tweeën gesplitste beeld is zo groot dat dit wel een filmset moét zijn. Opnieuw wordt empathie, geloof en twijfel slim uitgespeeld.
Humoristisch
Een andere grote tentoonstelling gaat door in het BAL (Musée des Beaux-Arts Liege) en is een confrontatie van de eigen collectie van voornamelijk schilderijen van de 17e eeuw tot vandaag met werk dat door de curatoren van de biënnale werd geselecteerd. De subtitel hier is ‘Iconen’. De expo vat aan met een aantal video installaties van o.m. David Claerbout (B) of Marie-Jo Lafontaine (B). Beweging en immobiliteit, het verhevene en de val worden hier met mekaar uitgespeeld. Op de andere etages van het BAL gaat het er vaak minder sacraal aan toe zoals de humoristische installatie van Michel François (B) en Guillaume Désanges (F) die in China schilderijen bestelden, gemaakt naar bekende meesters zoals Piet Mondriaan of Mark Rothko. Daar tegenover hangen de foto’s die Michael Wolf ter plaatse maakte van de Chinese ‘artietsen’ voor hun ateliers. Jammer genoeg slopen er in deze expo een aantal mindere confrontaties wat het geheel soms doet verslappen.
Ook vermeldenswaard is het soloproject ‘Evermore’ van Patrick Everaert in de Espace 251 Nord die met gevonden beeldmateriaal een nieuw cryptisch universum maakt.
Voor iedere editie van de biënnale wordt een gastland uitgenodigd om een presentatie te verzorgen. Dit keer is dat Tsjechië. In een hangar van de Academie voor Schone Kunsten werd een speelse expo opgebouwd met als titel ‘About the Chair’ waarbij – u raadt het al – de stoel het thema is. De Tsjechische inzending wil zo een tegengewicht creëren tegenover het beladen thema van ‘geloof’. Het alledaagse object dat de stoel is, geeft alvast aanleiding tot frisse interpretaties en filosofische reflecties.
In totaal zijn er twaalf tentoonstellingen terug te vinden op deze 9e biënnale met elk hun eigen subthema of invalshoek. Dat maakt deze editie zeer eclectisch wat vaak een meerwaarde is maar soms ook tegenwerkt. Het thema en de uitwerking ervan zijn zeer geslaagd, een iets constantere selectie naar kwaliteit en een grotere zichtbaarheid in de stad (nu alleen vertegenwoordigd door een jongerenproject) zou de biënnale nog meer fundering kunnen geven.
Bert DANCKAERT
De ‘9e internationale biënnale voor fotografie en beeldende kunst’ tot 25 mei op verschillende locaties in de stad Luik. Open wo–vrij van 13 tot 18u en za – zo van 10 tot 18u. Het parcours start in de Cité Miroir, Place Xavier Neujean 22, Luik. Pas 20/15 euro. www.bip-liege.org
Michael Wolf, ‘China Copy Art – Loretta Lux’, 2006, © Michael Wolf, courtesy Fifty One Fine Art Photography, in ‘Icones’, Musée des Beaux-Arts de Liège (BAL)
