WILDPLAKKEN

Out Now ! THE EXTRAS – Bert Danckaert
Published by Jap Sam Books
English translation by Rosie Heinrich
Order here !

Ornithologie voor vogels

Over de publicatie ‘Onderzoek in de kunsten’

Prof. Dr. Bert Willems en Dr. Karen Wuytens schreven onlangs een boek dat een handleiding wil zijn voor ontwerpers en kunstenaars die een onderzoek in de kunsten willen aanvatten. Het boek is helder geschreven en didactisch gestructureerd en gaat als met een machete door het oerwoud dat het onderzoek in de kunsten nog steeds is. Maar is deze pedagogisch correcte publicatie wat kunstenaars nodig hebben wanneer ze zich op het glad ijs van het onderzoek in de kunsten begeven?

Sinds de Bolognaverklaring van 1999 en het daaraan gekoppelde opstarten van het ‘onderzoek in de kunsten’ is er al fel gedebatteerd over het fenomeen. De auteurs beamen in de inleiding ook dat er nog steeds een groot scepticisme bestaat wanneer de zin en onzin van het onderzoek in de kunsten in vraag gesteld wordt. Toch staat het onderzoek in de kunsten lang niet meer in de kinderschoenen: een heel legertje ontwerpers en kunstenaars mogen ondertussen de titel Dr. aan hun e-mailhandtekening toevoegen na het – met wisselend succes – verdedigen van hun doctoraatsprojecten. Wat de auteurs ook heel terecht stellen is dat het onderzoek eigenlijk maar gemeten kan worden aan het kunstproduct dat er het resultaat van is. De hamvraag blijft dus: wordt de kunst beter van het onderzoek? Ook wordt de (problematische?) kloof tussen academische opvattingen en de artistieke benadering aangeraakt om vervolgens te komen tot de beschrijving van het onderzoek in de kunsten als een wisselwerking tussen de artistieke praktijk en een diepgaande reflectie erop. De auteurs trappen niet in de val door te proberen een aantal criteria op te lijsten waaraan een onderzoek zou moeten voldoen maar analyseren en structureren ze de algemeen geldende opvattingen en mogelijke methodieken die een houvast kunnen zijn voor de toekomstige onderzoeker.

Het boek is opgebouwd in elkaar opvolgende hoofdstukken waarbij aan het einde van elk hoofdstuk een oplijsting gemaakt wordt van wat de lezer zou moeten begrepen hebben: ‘Wat moet je kennen en kunnen na het lezen van dit hoofdstuk’. Daardoor leest het boek veeleer als een cursus, alsof je een examen aan het voorbereiden bent.

De aangereikte informatie is inhoudelijk relevant, zeker binnen een onderwijscontext en als leidraad om studenten tot een zelfreflecterende onderzoeksattitude te stimuleren. Het uitzetten van strakke krijtlijnen kan echter wat claustrofobisch overkomen bij de doorgewinterde kunstenaar die een onderzoek aanvat; hoeveel onderzoekers blijven immers niet tot hun verdediging worstelen met het formuleren van de ‘onderzoeksvraag’ of het blootleggen van hun ‘systematiek’? En heeft kunst(onderzoek) ook maar iets te maken met het aanreiken van ‘nieuwe kennis’? Lijkt de kunstpraktijk (en het onderzoek erin) in veel gevallen niet op een vergaand scepticisme waarbij de kunstenaar-onderzoeker blijft twijfelen tot het eindproduct – dat vaak louter intuïtief tot stand kwam – de kunstenaar net zo verrast als zijn toeschouwers?

De lezer komt alles te weten over de verschillende soorten onderzoek zoals ‘fundamenteel onderzoek’,‘toegepast onderzoek’, ‘kwantitatief en kwalitatief onderzoek’ en aan de hand van concrete voorbeelden worden de gemaakte opdelingen en structuren verduidelijkt. Waarom we aan onderzoek doen en in welke domeinen dit kan gebeuren of welke wijzen van ‘leren’ er bestaan, zijn zeker interessant maar vooral binnen een pedagogische context. Het valt dan ook niet te verwonderen dat de auteur Prof. Dr. Bert Willems zijn doctoraat behaalde in psychologische en pedagogische wetenschappen. Co-auteur Karen Wuytens komt dan weer uit de toegepaste kunsten (juweelontwerp). Ze ontwikkelde voor haar doctoraatsproject een ontwerpmodel dat ontwerpers de mogelijkheid biedt te reflecteren over hun ontwerpproces. De insteek van dit boek lijkt vooral toepasbaar op de beginnende student maar is veeleer betuttelend voor de mature kunstenaar-doctorandus.

We lezen dat de ‘onderzoeksvraag’ volgt uit de ‘probleemstelling’, dat er ‘gecontextualiseerd’ moet worden en dat er via een ‘methode’ ‘resultaten’ moeten komen die tenslotte tot een ‘conclusie’ leiden. Allemaal heel terecht en herkenbaar maar in een organisch proces waarbij de kunstenaar – al dan niet chaotisch – zoekt en reflecteert, is dit misschien een iets te logische structuur of schijnbaar ideaal scenario en wordt er ook een beetje een open deur ingetrapt.

Er wordt dieper ingegaan op het reflecteren, zowel ‘binnen de eigen praktijk’, als ‘over de eigen praktijk’ of ‘over de praktijk’. Opnieuw heldere structuren die zeer bevattelijk beschreven worden. Aan de hand van een aantal visuele voorstellingen wordt bijvoorbeeld de ‘werking van heuristieken gebaseerd op ontwerpervaring met betrekking tot een bepaalde ontwerpcluster’ voorgesteld. Maar de vraag blijft: helpt dit alles de kunsten? Staat deze psycho-pedagogische benadering niet ver af van de artistieke praktijk en kan ze een concreet hulpmiddel bieden om een onderzoek te volbrengen?

Het samenvallen van de artistieke praktijk en de reflectie erop werd door muzikant en filosoof Kathleen Coessens in ‘The Artistic Turn – A Manifesto’ vergeleken met het repareren van een zeilboot in volle zee. De kunstenaar heeft niet de luxe om zijn/haar boot naar een droogdok te brengen om zo een wetenschappelijke afstand te creëren. Precies in dat besef ligt misschien de waarde én schoonheid van het onderzoek in de kunsten en kan het mogelijk inspirerend werken op wetenschappelijk onderzoek en andere (academische) domeinen. Volgend citaat van de Amerikaanse kunstenaar Barnett Newman is in deze context in elk geval veelzeggend: ‘Aesthetics is for artists as ornithology for the birds’.

Bert DANCKAERT

‘Onderzoek in de kunsten’ door Prof. Dr. Bert Willems en Dr. Karen Wuytens werd gepubliceerd door ACCO en kost 29,50 euro. ISBN 978-94-6292-084-2

De Morgen van 19/9/13
Klik hier !

Onlangs verscheen bij EPO een boek van Bert Danckaert over fotografie.

Een fotograaf verzeilt op een filmset in Bollywood. Hij wil er in het
kader van een doctoraatsonderzoek in de kunsten decors fotograferen.
Als figurant (een zogenaamde ‘extra’) infiltreert hij op de set van Tezz,
een romantische terroristenfilm. Maar niets verloopt zoals de fotograaf
het zich voorgesteld had. Samen met een dertigtal andere extra’s belandt
hij in een allerminst fotogeniek decor. Tijdens de lange opnamedag komen
gesprekken op gang over fotografie en samenleving, met het overbevolkte
en straatarme Mumbai en zijn Bollywoodsurrealisme op de
achtergrond.

De extra’s gaat over twijfel en onmacht als motor van het artistieke
proces. Het is ook een reflectie op het oeuvre van fotografen die werken
op het snijpunt van fictie en realiteit in een geglobaliseerde wereld
waarin het innemen van een heldere positie (of fotografisch standpunt)
steeds moeilijker wordt.

Bert Danckaert is fotograaf en docent fotografie aan de Koninklijke
Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, waar hij sinds
2008 werkt aan een doctoraat in de kunsten. Hij levert regelmatig bijdragen
over fotografie voor <h>art, tijdschrift over hedendaagse kunst.

‘De extra’s’ werd uitgegeven door EPO, 120 blz, paperback. 10 €
Bestel hier: KLIK !

Bert Danckaert in ‘De Klik’ – Focus Magazine

Lees hier.

Traces is the title of Landscape Stories number 04. Trace, clue, wake. Path, scratch, furrow. Print, brand, footprint. Testimony, memory, documentation. Evidence, finding, remain. From the big and transient proportions of Earth and landscape’s skin scars, we go closer until we can decipher and try to understand the wounds that mark the face of a human being. The words that come to our mind are those by Wemer Herzog, about some faces from the film “Herz aus Glas” that recall landscapes.

“I’d be prudent, I’d rather think about the strange phenomena that one has when he looks at some pictures from the 50s, for example. One realises straight away that they are faces from the 50s. In reality I can’t think of faces as if they were like landscapes, maybe I’m particularly allergic to the idea because Kinski always shouted at me when I filmed landscapes. He told me that the human face is by far the most fascinating landscape”.

www.landscapestories.net/issue-04/

Simple Present #514 (Mumbai) Bert Danckaert, 2011

Out now! Cape Town Notes, Track Report 09/04
Softcover, 40 images – 96 pages
Photography Bert Danckaert
Text (English/Dutch): Jan Blommaert & Bert Danckaert
Design: Jean-Michel Meyers
Published by the Antwerp Academy of Fine Arts
ISBN: 9789490521011
€ 10
Download the pdf of the publication here

Update BAM-website (Instituut voor Beeldende, Audiovisuele en Mediakunst):

http://www.bamart.be/persons/detail/nl/104#

Bert Danckaert, Simple Present #102 (Beijing), 2007

Erik Eelbode interviewde Bert Danckaert voor <H>ART

klik hier

Book review  ‘Simple Present – Beijing’ on 5b4.

Click here

Simple Present – Beijing, bespreking op PhotoQ door Han Schoonhoven

http://www.photoq.nl/articles/recensies/boeken/2008/07/09/minimalistische-observaties-bij-een-groot-verhaal/

Simple Present – Beijing, bespreking door Annick Joossen in Metro van 7 juli 2008:

http://www.potaarde.be/metro.pdf

http://www.potaarde.be/danckaert/afbeeldingen/hart38_danckaert.jpg

Het nieuwe boek van Bert Danckaert, ‘Simple Present – Beijing’ wordt voorgesteld op donderdag 5 juni in FotoMuseum Antwerpen. Vanaf 19u30.

Voor het volledige programma, klik HIER

Bestel het boek hier

Coming soon: Simple Present – Beijing
Hard cover, 128 pages, 30 cm x 24 cm – € 30 – isbn: 9789086901791
Text: Jan Blommaert – Design: Kim Beirnaert
Veenman Publishers, June 2008

Order the book here

Special edition:
Book + original archival pigment print on fine art paper (28 cm x 18,67 cm)
Edition of 50 – numbered and signed
€ 200 – order here

Poc in FotoMuseumMagazine van FotoMuseum Provincie Antwerpen. Download hier de pdf.

Alone Together, POC groupshow and catalogue, with works from:
Patricia Almeida (Portugal)
Johannes Rompanen, Janne Lehtinen and Ville Lenkkeri (Finland)
Charles Fréger, Marina Gaddoneix, Thomas Humery and Thomas Mailaender (France)
Loan Nguyen and Mathieu Bernard-Reymond (Switzerland)
Goetz Diergarten, Matthias Koch and Peter Granser (Germany)
Rachel Reupke, Adam Thompson, Stephen Hughes and Trish Morrissey (England)
Brigitta Lund (Denemark)
Bert Danckaert (Belgium)
Jasper de Beijer (Holland)

tekst: Didier Mouchel
paperback, 21 x 27 cm, ongeveer 60 foto’s in zwart-wit en kleur
uitgave: POC/Veenman 2006

Catalogue of the travelling exhibition here available

POC from the inside

Why are we members of POC? Because we can’t survive as individuals in the artistic world with its sharks and its jealousies? Because we want to use each other’s contacts and experiences? Because we want to network each other up and become individually better that way? Or is it because we recognise and respect each other’s work? Is it the fraternity and the old boy (or girl) feeling? Are we spurred by interactions with peers in an otherwise lonely artist’s universe? Is it because we enjoy getting respect from others? Because we must internationalise or perish? Because we want to bridge the gap between promising young artist and monumental achiever? Is it not a law of nature that the whole is more than the sum of its parts?

To be sure, all of these arguments apply to POC. Whether POC should be seen as a network, a club, a collective, or a family – we don’t know yet. POC is a little bit of all that, and perhaps somewhat of a tribe, as Charles Fréger, the founder of this round table, never ceases to note. Soulmates tend to stick together, regardless of whether they share a passion for tattoos, are young parents or stamp collectors: togetherness stimulates and the institution thus created generates opportunities.

The name ‘Piece Of Cake’ reflects the lightness with which we address the young artist’s mission impossible. For it is no joke to find a budget for making a book, and it is not simple to walk the tight rope between artistic consistency and financial compromise. We too have families who wish to live ‘a normal life’. Some of us thus do some teaching while others are involved in commercial work.

One thing is certain: we all start from the same core business, authentic expression, the way in which we try to examine ourselves and our world through our cameras. Because all of us prefer to do this as efficiently and pleasantly as possible, we created this magic circle. POC is an echo chamber and a mirror, a meeting place and a forum.

At the bottom of all this is the fact that POC stands for old-fashioned and robust romanticism, something like a masons’ lodge, a quality label that we impose (pretentiously and ambitiously) upon ourselves. POC has a complex recruitment procedure and it has a president and a board. In spite of all this, it all remains a piece of cake with a serious dose of tongue in cheek.

Bert DANCKAERT, POC member

www.pocproject.com

“Sometimes it is as if everything in these pictures was moving but has come to a sudden halt. Or as if someone threw a handful of objects in the air, like in a children’s game, and they landed in an unexpected way – waiting for Bert Danckaert to turn up to photograph them. The situations are ‘everyday’ but the framing removes them from their context and their sense. The funnier the pictures, the more tragic they seem. We are overwhelmed by the ridiculousness of the lives we’ve created for ourselves. The absurdity creates a crazy sort of theatre.”
Lynne Cohen

Make Sense!, hardcover, 112 pages, 47 images (colour)
Photography: Bert Danckaert
Text: Jean-Louis Poitevin – Lynne Cohen
Graphic Design: Kim Beirnaert
Published by POC
Produced by Netwerk vzw and Project & Project vzw
ISBN: 2-915409-10-2
€ 30

Order the book here