Onder de titel ‘The Strawberry Effect’ stelt fotograaf Wim Wauman (Dendermonde, 1976) recent werk tentoon bij galerie Kusseneers op het Antwerpse Zuid. Na een periode van relatieve stilte rond deze HISK laureaat (2002) verrast Wauman met een sterke serie uitgepuurde stillevens. De titel van de expo ‘The Strawberry Effect’ is een ironische afgeleide van de term ‘vlindereffect’ uit de chaostheorie. Daarin wordt gesteld dat de slag van vlindervleugels in pakweg Brazilië maanden later een tornado in Texas zou kunnen veroorzaken. Kleine veranderingen binnen gevoelige systemen kunnen dus grote gevolgen hebben. In deze expo verlaat Wauman de registrerende fotografie om te focussen op totaal gecontroleerde ensceneringen. Of deze kleine verandering in zijn nog prille oeuvre orkanen zal veroorzaken in het hedendaagse kunstlandschap valt af te wachten, een fascinerende verzameling beelden levert het in elk geval alvast op.
De oudste drie stillevens werden nog analoog opgenomen en dragen de titel ‘Temptation Islands’. Tegen een witte achtergrond zien we eilandachtige sculpturen van sensuele groenten en fruit op een spiegelend oppervlak. Wauman refereert nadrukkelijk aan stillevens uit de Gouden Eeuw; de schilderijen van Beuckelaer of Aertsen van copieuze markttaferelen zinderen na in deze ‘tijdloze’ foto’s. Tegelijk leggen deze ‘nature mortes’ net de kwetsbaarheid bloot van het gave en het pure. We weten immers dat alles op deze beelden ten prooi zal vallen van de tijd om te eindigen in rottend compost. Hier speelt de foto ook een cruciale rol; hoewel Wauman voornamelijk schatplichtig lijkt aan een schilderstraditie, blijven deze beelden zuiver fotografisch, dus opgebouwd uit louter momentaan licht op een oppervlak. Die tragiek van het fotobeeld heeft Wauman goed begrepen, het ‘nu’ in de foto verandert immers onmiddellijk in ‘toen’. Foto’s zijn daarom altijd dode momenten uit een voor altijd verdwenen verleden. Deze zwaarwichtige fotofilosofische ondertoon countert Wauman door te flirten met een ietwat foute en kitscherige beeldtaal en referenties aan al even foute televisieprogramma’s.
Voor de recentere ‘Table-Top Still Lifes’ schakelde Wauman over naar digitale opnametechnieken. De composities werden eenvoudiger, de achtergrond zwart en een modernistisch tafelvlak levert een aparte spanning. Net zoals in de ‘Temptation Islands’ zijn de verwijzingen naar de kunstgeschiedenis alomtegenwoordig. Courgettes, kalebassen en gele paprika’s zijn verwikkeld in een verleidelijk voorspel, een achteloze vlinder fladdert met een knipoog uit het beeld. De technische perfectie, de uitgepuurde vorm en de kunsthistorische referenties leveren een gewicht dat het ‘tongue-in-cheek’ gehalte van dit werk met een uitgestreken gezicht ondersteunt.
Bert DANCKAERT
‘The Strawberry Effect’ van Wim Wauman, tot 16 januari 2010 in Galerie Kusseneers, De Burburestraat 11, 2000 Antwerpen. Open wo-za van 14u tot 18u.
Wim Wauman, ‘Cucurbita Fragaria Maritima’, 2009
