Een wereld uit balans
Bredaphoto pakt uit met ijzersterke editie
Tot 24 oktober loopt het tweejaarlijks fotofestival
van Breda. Onder de noemer ‘TILT’ toont een vijftigtal fotografen uit alle
windstreken van de wereld foto’s die het begrip ‘crisis’ onder de loupe nemen.
Naast spectaculaire openluchtpresentaties worden er reeksen en projecten
getoond in de musea en galeries van Breda. Internationale zwaargewichten hangen
er -zonder onderscheid- naast ontluikend talent, geselecteerd uit
foto-opleidingen uit Nederland en Vlaanderen.
Het gaat niet goed met de wereld. Vorig jaar kenden
we een ongeziene bankencrisis die tot vandaag doorzindert. Het klimaat is naar
de maan terwijl overbevolking leidt tot onleefbare megasteden. De storm Katrina
legde de kwetsbaarheid van New Orleans bloot en BP zorgde voor de grootste
olieramp in de wereldgeschiedenis door de ontploffing van het boorplatform Deepwater
Horizon. Bosbranden teisteren de wereld en aan de ‘war on terror’ lijkt geen
einde te komen. We staan op een keerpunt: ofwel gaan we terminaal de bocht uit,
ofwel kantelt de pendule en komt er meer rust.
Monumentaal
De curatoren van ‘TILT’ vertrokken voor deze editie van het fotofestival van de
gespannen positie van onze planeet. Het thema is inhoudelijk zó geladen dat
iedere vrijblijvendheid in de kiem gesmoord wordt. Het affichebeeld komt uit de
serie ‘Hyper’ van de Franse fotograaf Denis Darzacq. We zien mensen vliegen,
hangen en vallen in de supermarkt. Darzacq werkte voor deze opnamen met dansers
die hij vastlegde precies op het moment waarop hun opgaande beweging overging
in een neergaande. Die fictieve ‘stilstaande momenten’ leveren surreële
situaties op van mensen die mentaal en fysiek los lijken te komen van de banale
omgeving van supermarktschappen vol plastieken emmers of pudding. De foto’s
werden voor Bredaphoto afgedrukt op metershoge zeildoeken en in openlucht
opgesteld in het Chassépark. In datzelfde park (waar de meeste
openluchtpresentaties te zien zijn) vinden we ondermeer foto’s over het
cultuur-natuurconflict gezien door Peter Bialobrzeski (D). Zijn nachtopnamen
van Aziatische grootsteden tonen schijnbaar wilde natuur in het artificiële
licht van kranen of straatlantaarns. Van de Canadese fotograaf Robert Polidori
is er een selectie uit het werk ‘After the Flood’ over New Orleans na de
verwoestende doortocht van Katrina met rampzalige overstromingen tot gevolg. Peter
Granser (D) toont er werk uit ‘Signs’ met de conservatieve staat Texas als
achtergrond. We zien lege legerbasissen, wachtend op de al dan niet
terugkerende soldaten uit Irak of een gigantische high-tech kerk. De Zwitser
Yann Gross toont dan weer een positiever verhaal over Oegandese skateboarders
en hun passie. Van Mark van der Zouw en Corné van der Stelt (NL) is er de
aangrijpende fotoreeks ‘Stil-Leven’ met interieurs van mensen die zich in
eenzaamheid volledig verwaarloosd hebben. Bijzonder mooi zijn de foto’s van de
Fin Ilkka Halso. Zijn foto’s nemen de kwetsbaarheid van de natuur als onderwerp.
Halso construeert beelden van onbestaande futuristische mega-serres waarin de
mens de laatste restanten van vegetatie tracht te conserveren. Chris Jordan
(VS) toont landschappen van computeronderdelen, autowrakken of gsm-opladers.
Van diezelfde Jordan vinden we ook een meer bescheiden presentatie in Breda’s
Museum: ‘Midway’ is een serie van dode vogels, half vergaan met hun magen vol
plastic dopjes, aanstekers en andere troep die wellicht hun leven voortijdig
beëindigde. De tegengestelde spanning tussen de bijzonder verleidelijke
esthetische beelden en hun gruwelijke inhoud, komt zo mogelijk nog sterker tot
uiting in het werk van Olaf Otto Becker (D). Groenland en het smeltende ijs door
de opwarming van de aarde zijn hier het onderwerp. Het levert feeërieke
landschappen op met wit en fluorescent groen.
Overlevingsconstructies
De Brit Stefan Canham en de Chinese Rufina Wu maakten een werk over een vreemd
soort ‘sloppenwijk’ in Hongkong. Door de onbetaalbare grondprijzen worden nu
ook de daken van flatgebouwen verhuurd. Heel wat gezinnen leven er in zelf in
mekaar getimmerde huisjes. De foto’s worden vergezeld van cynische
architectuurtekeningen van deze bedenkelijke overlevingsconstructies. Op de
binnenplaats van Breda’s museum is er opnieuw een monumentale presentatie te
zien: Charlotte Lybeer (B) toont er het recente werk ‘LARP, taking a holiday
from everydayness’ (2009). LARP staat voor Live Action Role Playing, het is een
sociaal fenomeen waarin mensen zich verkleden in zelfverzonnen personages. Een
hilarische bedoening, geïnspireerd door de (virtuele) wereld van games, films
en fantasy.
Van Carl De Keyzer (B) wordt de sterke serie ‘Trinity’ over de globalisering van
macht en geweld getoond in het Graphic Design Museum. Een andere landgenoot,
Nick Hannes, brengt dan weer ‘Red Journey’ in galerie Ecker. Het is een
reisverslag over voormalige Sovjetstaten, gevangen tussen communistisch
verleden en de harde realiteit van de vrijemarkteconomie.
Tal van andere presentaties zijn terug te vinden op verschillende locaties in
Breda. ‘TILT’ is een betekenisvolle fotografische getuigenis van een wankele
planeet. Zonder te moraliseren stemt het festival tot bezinning en actie.
Bert DANCKAERT
‘Bredaphoto’ loopt tot 24 oktober op verschillende
locaties in Breda. Het ‘centrale punt’ is ondergebracht in de Stadsgalerij, Oude
Vest 34, Breda. Open van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 17u. Er is een
mooie catalogus beschikbaar voor 24,90 euro. Diverse evenementen, lezingen en
projecten worden georganiseerd tijdens het festival. Alle info op www.bredaphoto.nl
Denis Darzacq, uit de serie ‘Hyper’